Tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực thẩm định giá

Hoạt động thẩm định giá vẫn tồn tại hạn chế

Thẳng thắn nhìn nhận hoạt động thẩm định giá vẫn tồn tại hạn chế, Bộ Tài chính cho biết, số lượng doanh nghiệp thẩm định giá trước đây tương đối lớn, trong đó có nhiều doanh nghiệp nhỏ, chỉ đảm bảo số lượng tối thiểu 3 thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp; hay thay đổi thông tin, nên ảnh hưởng nhất định đến công tác quản lý doanh nghiệp và quản lý thẩm định viên.

Trong khi đó, thẩm định giá là dịch vụ tư vấn tài chính phức tạp, chuyên môn sâu và tương đối mới so với các lĩnh vực dịch vụ tài chính khác, chỉ mới phát triển mạnh sau khi Luật Giá được ban hành.

Tính đến thời điểm đầu năm 2024, cả nước có 278 doanh nghiệp thẩm định giá được thông báo đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, 21 doanh nghiệp không đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá.

Năm 2023, Bộ Tài chính đã thực hiện kiểm tra định kỳ 20 doanh nghiệp thẩm định giá và xử phạt vi phạm hành chính 7 doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Bộ đã thực hiện kịp thời việc đình chỉ kinh doanh, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thẩm định giá đối với những doanh nghiệp không đủ điều kiện kinh doanh và công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ. Đã thu hồi 26 giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, đình chỉ kinh doanh đối với 16 doanh nghiệp thẩm định giá trong năm 2023.

Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) cũng nhìn nhận, một số thiếu sót hiện vẫn chưa được quy định thật sự rõ ràng tại các văn bản về xử phạt vi phạm hành chính hoặc một số nội dung còn rất khó khăn trong việc xác định chính xác bằng chứng về hành vi vi phạm. Cùng với đó, mức xử phạt còn thấp, chưa đảm bảo tính răn đe, nêu gương; các hình thức phạt kết hợp đối với việc vi phạm nhiều lỗi hoặc một vi phạm được quy định ở nhiều văn bản còn chồng chéo trong các quy định về vi phạm hành chính hiện hành.

Nhắc tới đại án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Bộ Tài chính nhấn mạnh, thẩm định viên của Công ty Cổ phần Thẩm định giá Thiên Phú đã ký phát hành chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản, ghi lùi ngày phát hành chứng thư để Ngân hàng SCB đưa vào hợp thức hồ sơ thế chấp, hồ sơ vay vốn, giải ngân. Hành vi này cũng xảy ra tương tự với lãnh đạo, nhân viên của 4 công ty thẩm định giá khác là Công ty TNHH Thẩm định giá MHD, Công ty TNHH Thẩm định giá Tầm nhìn mới, Công ty Cổ phần Thẩm định giá Exim, Công ty Cổ phần Tư vấn, dịch vụ bất động sản DATC.

Bởi thế, trong phiên chất vấn Bộ Tài chính của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại về việc doanh nghiệp thẩm định giá “tiếp tay” cho những sai phạm, nguyên nhân đến từ sự gia tăng quá nóng của các doanh nghiệp thẩm định giá, trong khi đạo đức nghề nghiệp còn hạn chế.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, cơ quan quản lý đã rất chặt chẽ trong quy trình thi chứng chỉ đối với thẩm định viên, và những sai phạm trong thời gian qua chủ yếu do thẩm định viên cố tình làm sai.

Nhiều nỗ lực của Bộ Tài chính

Thời gian qua, Bộ Tài chính cho biết, đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực thẩm định giá.

Bộ Tài chính đang xây dựng các nghị định và thông tư hướng dẫn liên quan đến lĩnh vực thẩm định giá để kịp thời trình Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền. Trong đó, Bộ Tài chính đã đưa ra dự thảo về Chuẩn mực thẩm định giá Việt Nam với những quy định và hướng dẫn đầy đủ về nghiệp vụ đối với dịch vụ thẩm định giá, đảm bảo có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024.

Ngoài ra, Bộ cũng khẳng định sẽ tiếp tục quản lý chặt chẽ hoạt động cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, cũng như việc duy trì các điều kiện để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá. Cùng với đó, sẽ tăng cường công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật về thẩm định giá kết hợp với hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra đối với việc thực hiện quy định của pháp luật về thẩm định giá.

Mới đây, Bộ Tài chính đã giao Cục Quản lý giá rà soát hồ sơ, tiến hành cấp mới, cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá cho các doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện.